Cykl życia produktu – fazy i przykłady

Twoje życie to proces. Gdy się rodzisz, nie wiesz o otaczającym Cię świecie nic – każdego dnia uczysz się nowych rzeczy i nawiązujesz nowe relacje. Dojrzałość osiągasz dopiero po kilkunastu, a może raczej nawet kilkudziesięciu latach.

Podobnie jest z produktami. One też muszą przejść przez swój cykl, choć nie jest on aż tak długi.

Cykl życia produktu to jego droga przez cztery główne fazy: wprowadzenie na rynek, wzrost, nasycenie i spadek zainteresowania, prowadzący do wycofania z obiegu. Dowiedz się więcej o każdej z nich i sprawdź, jakie działania warto podejmować na poszczególnych etapach funkcjonowania danego produktu.

Czym jest cykl życia produktu?

Cykl życia produktu to model opisujący sposób, w jaki produkt przechodzi drogę od momentu jego powstania do wycofania z rynku. 

Składa się z czterech głównych faz: wprowadzenia, wzrostu, dojrzałości i wycofania. W każdej z nich Twoje podejście do marketingu, promocji i cen powinno się różnić, aby zmaksymalizować potencjał danego produktu i zyski.

cykl życia produktu (źródło twi-global.com)

Fazy cyklu życia produktu

Czym charakteryzują się i jakie działania podejmować na poszczególnych fazach życia produktu? Sprawdź.

1. Wprowadzenie produktu na rynek

To etap, kiedy produkt dopiero pojawia się na rynku. Koszty są w tym momencie wysokie – trzeba zainwestować w marketing, budowanie świadomości marki i dotarcie do pierwszych klientów. Sprzedaż na tym etapie może być niska – musisz uzbroić się w cierpliwość.

Co warto robić w tej fazie?

• Skup się na promocji i budowaniu zasięgu. Twój cel to dotarcie do jak największej liczby przedstawicieli Twojej grupy docelowej. Postaw na social media, reklamy Google Ads i Meta Ads i współpracę z influencerami.
• Buduj wizerunek. W dzisiejszych czasach produkt powinien kojarzyć się z określonymi wartościami. Warto zadbać o spójną komunikację wizualną, content marketing i storytelling.
• Oferuj promocje. Zniżki dla pierwszych klientów czy bonusy przy zakupie pomogą przyciągnąć uwagę.

👉 Dowiedz się więcej o wprowadzaniu produktu na rynek.

Sprawdź też, jak pozyskać pierwszych klientów do sklepu internetowego:

2. Wzrost sprzedaży

Gdy produkt zaczyna zdobywać popularność, następuje etap wzrostu. Sprzedaż rośnie, marka staje się coraz bardziej rozpoznawalna, a konkurencja zaczyna bacznie Cię obserwować. To moment, by zwiększyć skalę prowadzonych do tej pory działań i dołożyć do nich trochę nowych.

Co robić na tym etapie?

• Pozyskuj opinie i optymalizuj produkt. Wsłuchuj się w to, co mówią o Twojej ofercie pierwsi klienci i, jeżeli to możliwe, dostosowuj towar tak, by w jeszcze większym stopniu spełniał ich oczekiwania.
• Rozwijaj kanały dystrybucji. Możesz rozważyć uruchomienie sprzedaży produktu w kolejnych kanałach – np. Allegro, OLX czy sklepie internetowym. A jeśli sprzedajesz tylko online, rozważ współpracę z lokalnymi punktami sprzedaży. Poszerz zasięg i dostępność produktu.
• Podkreślaj unikalne cechy. Podkreślaj, czym Twój produkt wyróżnia się na tle konkurencji i dbaj o to, by wybrzmiało to w Twojej komunikacji marketingowej. Dowiedz się więcej na temat USP.
• Optymalizuj prowadzone kampanie. Testuj różne grupy docelowe, działania, komunikaty i oferty, aby zmaksymalizować zwrot z inwestycji.

3. Dojrzałość produktu

Faza dojrzałości to moment, gdy produkt osiąga szczyt swojej popularności. Sprzedaż jest stabilna, ale konkurencja rośnie, a rynek zaczyna się nasycać. Marża może się zmniejszać, więc musisz wciąż dbać o efektywność poszczególnych działań.

Co robić w tej fazie życia produktu?

• Wprowadzaj innowacje. Nawet małe zmiany, jak nowe opakowanie, dodatkowe funkcje czy edycje specjalne, mogą odświeżyć zainteresowanie konsumentów.
• Uruchom program lojalnościowy. Zatrzymaj klientów, oferując im dodatkowe korzyści ponowne korzystanie z Twojej oferty. Mogą to być np. środki, które wydadzą podczas kolejnych zakupów.
• Stosuj remarketing, by przypominać klientom, których już pozyskałeś, o swojej marce.
• Kontroluj koszty. Analizuj rezultaty wszystkich prowadzonych działań, optymalizuj procesy i negocjuj lepsze warunki z dostawcami.

4. Wycofanie produktu z rynku

Żaden produkt nie trwa wiecznie – choć niektóre mogą bardzo długo. Ostatni etap cyklu życia produktu to moment, gdy sprzedaż gwałtownie spada, koszty zaczynają przewyższać zyski, a zainteresowanie klientów zanika.

Może to być wynikiem zmian technologicznych, pojawienia się nowej generacji produktów lub zmiany preferencji konsumentów.

Co robić w tej fazie?

• Wprowadź następcę. Jeśli masz nowy produkt gotowy do premiery, przygotuj kampanię informującą o zmianach.
• Wyprzedaj resztki magazynowe. Organizuj wyprzedaże, aby pozbyć się nadmiaru zapasów.
• Zbierz feedback. Dowiedz się, dlaczego klienci przestali kupować dany towar i wyciągnij wnioski na przyszłość.

Cykl życia produktu – przykłady z życia wzięte

Każdy produkt przechodzi przez rynkowy cykl w inny sposób, w zależności od  kategorii, konkurencji oraz zmieniających się potrzeb klientów.

Przyjrzyjmy się produktom, które na pewno dobrze znasz:

Tesla Model S

1. Faza wprowadzenia produktu na rynek. Teslę Model S zaprezentowano w 2012 roku jako nowatorski, w pełni elektryczny samochód klasy premium. Firma zainwestowała ogromne środki w budowanie świadomości marki i przekonywanie klientów do elektromobilności.
2. Wzrost. Sprzedaż szybko rosła, a Tesla zaczęła rozwijać swoją sieć sprzedaży i stacji ładowania Supercharger. W tym czasie firma poszerzała ofertę o nowe wersje, takie jak Model S P85D z trybem „Insane Mode” (przyspieszenie 0-100 km/h w 3,2 s), co przyciągnęło miłośników osiągów. Wzrostowi towarzyszyło także rozszerzenie dostępności na nowe rynki, m.in. w Europie i Azji.
3. Dojrzałość. W latach 2016–2018 model osiągnął pik popularności. Na tym etapie firma wprowadziła liczne aktualizacje oprogramowania, w tym funkcje autonomicznej jazdy, które podbijały zainteresowanie modelem. Pojawiły się jednak także poważni konkurenci, jak Porsche Taycan czy Audi e-Tron, co wymusiło na Tesli skupienie się na dalszej innowacji i optymalizacji kosztów produkcji.
4. Spadek zainteresowania. Wraz z premierą nowego Modelu S Plaid w 2021 roku, sprzedaż pierwotnego Modelu S zaczęła spadać. Firma stopniowo ograniczała produkcję starszej wersji, wyprzedając zapasy, aby w pełni skupić się na nowej generacji.

Apple iPhone 4

1. Wprowadzenie na rynek. iPhone 4 zadebiutował w 2010 roku jako przełomowy produkt Apple. Firma włożyła ogromne środki w globalną kampanię reklamową swojego nowego smartfona.
2. Wzrost. Sprzedaż iPhone’a 4 po prostu wystrzeliła w kosmos w pierwszych miesiącach po premierze. Produkt szybko zyskał ogromną popularność w USA, Europie i Azji. Apple zwiększało produkcję i wprowadzało iPhone’a do nowych krajów.
3. Dojrzałość. Po około dwóch latach iPhone 4 stał się standardowym rozwiązaniem w kategorii smartfonów, a efekt wow zaczął znikać. Sprzedaż stabilizowała się, ale konkurencja, w tym Samsung Galaxy S3, zaczęła podbierać klientów, oferując nowe funkcje i większe ekrany. Aby przedłużyć cykl życia swojego modelu, Apple wypuściło iPhone’a 4S z asystentem głosowym Siri oraz ulepszonym aparatem. Mimo to rynek był coraz bardziej nasycony.
4. Spadek sprzedaży. Po wprowadzeniu iPhone’a 5, sprzedaż starszego modelu zaczęła gwałtownie spadać. Apple zaczęło oferować iPhone’a 4 po obniżonej cenie jako budżetowy model w krajach rozwijających się, ale ostatecznie całkowicie wycofano go ze sprzedaży, koncentrując się na nowych generacjach.

PlayStation 4

1. Wprowadzenie na rynek. PlayStation 4 pojawiło się w 2013 roku, wprowadzając nowy poziom rozgrywki z ulepszoną grafiką i innowacyjnymi funkcjami społecznościowymi. Wprowadzenie PS4 odbyło się w kluczowym momencie – słabszy odbiór poprzedniej konsoli (PS3), wymusił na Sony dużą inwestycję w marketing i działania mające na celu przekonanie fanów do nowego produktu.
2. Wzrost sprzedaży nastąpił błyskawicznie, gdy PS4 zdobyło uznanie krytyków i graczy. Sony podbijało nowe rynki i wprowadzało wersje z większymi dyskami i edycje limitowane, co napędzało popyt. Sprzedaż rosła wykładniczo, a konsola szybko stała się najlepiej sprzedającym się produktem w swojej kategorii.
3.  W fazie dojrzałości Sony wprowadziło PlayStation 4 Pro – wersję z wyższą rozdzielczością 4K, co pozwoliło utrzymać zainteresowanie graczy. Sprzedaż była stabilna, ale, jak zawsze, rynek zaczynał się nasycać. Konkurencja ze strony Microsoft Xbox One oraz nowych platform do gier, powodowała, że Sony musiało stale wprowadzać nowe tytuły i promocje, aby podtrzymać uwagę.
4. Gdy w 2020 roku na rynku pojawiło się PlayStation 5, PS4 zaczęło tracić na znaczeniu. Sony stopniowo zmniejszało produkcję starszej konsoli, koncentrując się na nowej generacji. W tym momencie PS4 jest dostępne w wyprzedażach, a wkrótce zostanie całkowicie wycofane.

Analiza cyklu życia produktu na rynku – jak ją przeprowadzić?

Analiza cyklu życia produktu pozwoli Ci lepiej zarządzać portfelem produktów i optymalizować zyski na każdym etapie ich obecności na rynku.

Jak ją przeprowadzić?

• Zacznij od wyznaczenia celów i KPI. Dzięki temu łatwiej będzie Ci mierzyć postęp w realizacji swoich założeń.
• Obserwuj wskaźniki dotyczące sprzedaży. Chodzi tu przede wszystkim o zmiany w liczbie zamówień, średnią wartość koszyka i marżę, a także efektywność poszczególnych działań marketingowych.
• Monitoruj działania konkurencji. Jeśli pojawiają się nowe, podobne produkty, być może Twój wchodzi w fazę dojrzałości.
• Regularnie przeprowadzaj badania rynkowe. Pytaj klientów o opinie i preferencje. Zmiana nastrojów może sygnalizować konieczność wprowadzenia modyfikacji do swojej oferty.

Podsumowanie

Cykl życia produktu to coś, o czym bez wątpienia powinien pamiętać każdy sprzedawca.

Każdy etap wymaga innego podejścia – od intensywnej promocji w fazie wprowadzenia, przez rozwijanie dystrybucji w okresie wzrostu, aż po optymalizację kosztów w fazie dojrzałości i skuteczne wycofanie wycofanie z rynku. Znajomość cyklu życia pomoże Ci lepiej zarządzać produktami i maksymalizować ich potencjał sprzedażowy.

A jeżeli szukasz platformy, która pomoże Ci sprzedawać swoje produkty, przetestuj Sky-Shop. To platforma e-commerce, która pozwoli Ci na wygodne uruchomienie sklepu internetowego i prowadzenie sprzedaży w wielu kanałach jednocześnie.