Jak podaje Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej, każdego dnia w Polsce powstaje około 1000 firm. W całym 2023 roku łącznie powstało ich 359,5 tysięcy. Zdecydowana większość z nich to jednoosobowe działalności gospodarcze.
To najprostsza forma prowadzenia działalności, z jakiej możesz skorzystać w naszym kraju.
Co warto wiedzieć o JDG? Jakie koszty wiążą się z jej prowadzeniem? I czy możesz jej nie zakładać i jednocześnie zarabiać? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.
Spis treści artykułu
Definicja jednoosobowej działalności gospodarczej
Oficjalna definicja działalności gospodarczej, zawarta w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców, mówi, że jest to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Jednoosobowa działalność gospodarcza to zatem forma działalności gospodarczej prowadzona przez jedną osobę, która wykonuje ją we własnym imieniu i na własny rachunek.
Co ważne, przedsiębiorca prowadzący JDG odpowiada za jej zobowiązania całym swoim majątkiem.
Prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji w CEIDG – kiedy jest możliwe?
Jeżeli wykonujesz drobną działalność zarobkową, nie zawsze masz obowiązek zarejestrowania firmy w CEIDG. Możesz to robić w ramach działalności nierejestrowanej, jeżeli spełniasz poniższe warunki:
- Twoje miesięczne przychody nie przekraczają wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto, co w 2024 roku daje 3225 zł,
- nie prowadziłeś działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat).
To rozwiązanie, które pozwala uniknąć samej konieczności rejestrowania firmy i opłacania składek ZUS z tytułu prowadzonej działalności, co dla początkujących przedsiębiorców może okazać się opłacalne.
👉 Dowiedz się więcej o działalności nierejestrowanej.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą w 2024 roku?
Proces zakładania JDG jest prosty. Wszystkie formalności możesz załatwić przez Internet i nie zajmie Ci to więcej niż jeden dzień.
Oto, co musisz zrobić, by założyć firmę:
- Wejdź na stronę CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) i wypełnij formularz CEIDG-1. Możesz to zrobić online lub, jeżeli wolisz – złożyć wniosek osobiście bądź listownie.
- Podać wszystkie niezbędne dane osobowe, kontaktowe i dotyczące przyszłej firmy.
- Wybrać formę opodatkowania.
- Złożyć wniosek ZUS ZUA, rejestrujący Cię jako płatnika składek ZUS.
- Zarejestrować się jako płatnik VAT, jeżeli nie chcesz korzystać ze zwolnienia.
- Cierpliwie poczekać na nadanie numeru NIP i REGON i wystartować z działalnością.
Jaka musi być nazwa jednoosobowej działalności gospodarczej?
Zasady co do tworzenia nazwy dla JDG są ściśle określone.
Musi ona zawierać:
- Pełne imię i nazwisko osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Jest to obligatoryjne, aby nazwa była zgodna z przepisami prawa.
Może zawierać:
- Dodatkowe określenia, które mogą wskazywać na profil działalności, oferowane usługi czy lokalizację. Są to elementy opcjonalne i mają na celu wyróżnienie firmy na rynku.
Oto przykłady nazw JDG:
- Jan Kowalski
- Naprawa Komputerów Jak Kowalski
- Kowalex Jan Kowalski
Składki ZUS w jednoosobowej działalności gospodarczej
W Polsce przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą muszą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Dobra wiadomość jest taka, że jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z różnych ulg. Dzięki temu łącznie przez 2,5 roku możesz płacić znacznie niższe składki na ubezpieczenia społeczne.
Wysokość składek ZUS prezentuje się wtedy następująco:
- Przez pierwsze pół roku możesz korzystać z ulgi na start i płacić wyłącznie składkę zdrowotną.
- Przez następne dwa lata opłacasz składkę zdrowotną + składkę preferencyjną ZUS, która w 2024 roku wynosi 376,55 zł (bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, z – 408,16 zł).
- Po 2,5 roku musisz już opłacać pełną składkę ZUS + składkę zdrowotną. Wynosi ona aktualnie 1600,32 zł.
Istnieje jednak furtka, która pozwala płacić niższe składki również po upłynięciu 30 miesięcy. To ulga Mały ZUS Plus, z której mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku kalendarzowym osiągnęli dochód z działalności gospodarczej niższy niż 120 tys. zł. Płacą wtedy składki proporcjonalne do swoich zarobków.
Składka zdrowotna w JDG
Od wejścia w życie tzw. polskiego ładu kwestię składki zdrowotnej trzeba omawiać osobno – choć opłacasz ją razem ze składkami ZUS.
Jej wysokość różni się w zależności od wybranej formy opodatkowania. Może wynosić:
- 9% w przypadku zasad ogólnych (skali podatkowej).
- 4,9% w przypadku podatku liniowego.
- W przypadku ryczałtu obowiązują trzy progi – jeżeli zarabiasz mniej niż 60 tysięcy złotych, zapłacisz 399,60 zł miesięcznie. Jeśli powyżej 60, ale mniej niż 300 tysięcy – 666 zł. A powyżej tej kwoty składka wyniesie 1198,80 zł miesięcznie.
👉 Dowiedz się więcej na temat składek ZUS w jednoosobowej działalności gospodarczej.
Formy opodatkowania w JDG
Jeżeli prowadzisz JDG, musisz opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT). Możesz jednak zdecydować, na jakich zasadach chcesz to robić.
Do wyboru masz 3 formy opodatkowania:
- Zasady ogólne wg skali podatkowej, gdzie stawka podatku wynosi 12% do 120 tysięcy dochodu i 32% od nadwyżki powyżej 120 tysięcy.
- Podatek liniowy, w którym stawka wynosi 19 % – niezależnie od wysokości dochodów. Nie skorzystasz wtedy jednak z kwoty wolnej od podatku czy innych ulg, przysługujących podatnikom rozliczającym się na zasadach ogólnych.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, w przypadku którego stawki różnią się w zależności od charakteru prowadzonej działalności. Może być to np. 8%, 12% czy 15%.
Firma jednoosobowa a VAT
Wielu przedsiębiorców prowadzących JDG może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT. Jest tak, jeżeli Twoje przychody nie przekraczają 200 000 zł w danym roku podatkowym.
Od tej reguły istnieją jednak wyjątki. Musisz zarejestrować się jako płatnik VAT, jeżeli sprzedajesz wymienione poniżej towary:
- preparaty kosmetyczne i toaletowe,
- komputery, wyroby elektroniczne i optyczne,
- urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego,
- maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 28),
- wyroby z metali szlachetnych,
- towary objęte akcyzą (np. alkohol, papierosy),
- lub świadczysz usługi z zakresu prawa, doradztwa, windykacji bądź jubilerstwa.
Warto mieć także na uwadze, że korzystanie ze zwolnienia z VAT nie zawsze jest opłacalne. Opłacanie tego podatku może być korzystne, jeśli Twoi klienci to inne firmy będące podatnikami VAT – będziesz wtedy mógł odliczać VAT od zakupów, co sprawi, że w praktyce będą one dla Ciebie tańsze.
👉 Dowiedz się więcej o podatku VAT w sprzedaży internetowej.
Księgowość w JDG
Prowadząc JDG, nie unikniesz opłacania podatków, a to wiąże się z prowadzeniem księgowości.
W zdecydowanej większości przypadków przedsiębiorcy prowadzący JDG prowadzą księgowość w formie Księgi Przychodów i Rozchodów (KPiR), gdzie rejestruje się wszystkie przychody oraz koszty związane z działalnością gospodarczą.
Nie muszą tego robić przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem, którzy płacą podatek od przychodów – bez uwzględnienia kosztów.
Jeśli jesteś płatnikiem VAT, musisz także prowadzić rejestry VAT oraz składać deklaracje VAT-7 (co miesiąc) lub VAT-7K (kwartalnie).
Możesz zajmować się tym wszystkim samodzielnie lub z pomocą biura rachunkowego. Na początku prowadzenia działalności wsparcie profesjonalnych księgowych może być bardzo przydatne – choć w przypadku JDG nie są to skomplikowane operacje.
Koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej
Przede wszystkim musisz wiedzieć, że założenie JDG jest całkowicie bezpłatne. Nie zapłacisz ani złotówki za samą rejestrację firmy.
Koszty prowadzenia firmy, których nie unikniesz to:
- podatek dochodowy
- składki ZUS.
Koszty uzyskania przychodu
Koszty uzyskania przychodu to różnego rodzaju wydatki ponoszone w celu osiągnięcia, zachowania lub zabezpieczenia przychodu. Istotne jest przede wszystkim to, że obniżają one wysokość podatku dochodowego, który musisz odprowadzać do urzędu skarbowego.
Co możesz wliczać w koszty uzyskania przychodu?
- wydatki na marketing,
- koszty ponoszone z wynajmem biura,
- koszty narzędzi, które wykorzystujesz w swojej działalności,
- leasing samochodu,
- wynagrodzenia,
- wydatki na artykuły biurowe czy sprzęt wykorzystywany w pracy.
👉 Dowiedz się więcej o kosztach założenia i prowadzenia działalności gospodarczej.
Czy możesz zatrudniać, prowadząc działalność jednoosobową?
Tak, prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce, możesz zatrudniać pracowników. Co więcej, nie ma żadnego limitu zatrudnianych osób.
To, że działalność jest jednoosobowa z nazwy, nie oznacza, że musi być wykonywana jednoosobowo.
W jej ramach możesz też oczywiście zawierać umowy zlecenia czy współpracować z innymi przedsiębiorcami na podstawie kontraktów B2B.
Czy musisz posiadać konto firmowe, prowadząc JDG?
Teoretycznie nie. Polskie prawo nie wymaga posiadania odrębnego konta firmowego dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, co oznacza, że możesz korzystać ze swojego konta osobistego do celów firmowych.
W praktyce nie jest to jednak dobre rozwiązanie i znacznie lepiej założyć konto firmowe.
Dlaczego?
- Ułatwia to zarządzanie finansami, kontrolę nad wydatkami oraz prowadzenie księgowości.
- Umożliwia wygodne wykonywanie przelewów podatkowych do urzędu skarbowego.
- Może zwiększyć wiarygodność w oczach klientów i kontrahentów.
- Możesz łatwo rozdzielić wydatki firmowe od prywatnych i sprawnie zarządzać swoim budżetem.
Co więcej, jeżeli jesteś płatnikiem VAT, musisz mieć konto firmowe. Obsługuje ono bowiem mechanizm podzielonej płatności, czego konta osobiste nie robią.
Wady i zalety jednoosobowej działalności gospodarczej
Zastanawiasz się, czy JDG jest najlepszym możliwym rozwiązaniem w Twoim przypadku? Sprawdź zalety i wady założenia firmy jednoosobowej:
Zalety JDG
- Proces zakładania działalności jest prosty i szybki.
- Koszty związane z założeniem i prowadzeniem własnej działalności są niewielkie.
- Masz możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości.
- Możesz wybierać pośród wielu form opodatkowania i zdecydować się na tę, która jest najkorzystniejsza dla osób o Twoich dochodach.
Wady JDG
- Odpowiadasz całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
- Musisz opłacać składki ZUS – jednak dopiero po 2,5 roku.
- Może być Ci trudniej pozyskać większe finansowania niż w przypadku spółek kapitałowych.
Czym w praktyce różni się JDG od spółki z o.o.?
Wielu początkujących przedsiębiorców zastanawia się, czy lepszym rozwiązaniem jest założenie JDG czy prowadzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jakie są najważniejsze różnice między tymi dwoma formami prawnymi? Sprawdź:
Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG)
- Odpowiedzialność: Przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
- Struktura prawna: Firma nie ma osobowości prawnej, a przedsiębiorca działa jako osoba fizyczna.
- Rejestracja i koszty: Proces rejestracji jest prostszy i tańszy.
- Podatki: Możliwość wyboru różnych form opodatkowania, w tym podatku liniowego i ryczałtu.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
- Odpowiedzialność: Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych wkładów. Spółka ma osobowość prawną.
- Struktura prawna: Spółka jest odrębnym podmiotem prawnym, posiada własny majątek.
- Rejestracja i koszty: Proces rejestracji jest bardziej skomplikowany i kosztowny. Wymaga wniesienia kapitału zakładowego (min. 5 000 zł).
- Podatki: Spółka płaci podatek CIT od dochodów, a wypłaty dywidend są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
- Księgowość: Wymaga prowadzenia pełnej księgowości.
Podsumowując, JDG jest prostsza i tańsza w założeniu oraz prowadzeniu, ale niesie za sobą pełną odpowiedzialność majątkową przedsiębiorcy. Spółka z o.o. oferuje z kolei ograniczoną odpowiedzialność wspólników, ale jej prowadzenie jest bardziej skomplikowane i kosztowne.
Podsumowanie
Chcesz rozpocząć swoją przygodę w świecie biznesu? Założenie działalności jednoosobowej będzie prawdopodobnie najlepszą i najprostszą opcją. Warto jednak mieć świadomość obowiązków i możliwości, które wynikają z faktu jej prowadzenia.
A jeżeli chcesz dopiero się przekonać, jak to jest być przedsiębiorcą, zawsze możesz zacząć od działalności nierejestrowanej. Powodzenia!