Jak przeprowadzić badanie rynku? Skuteczne metody

Masz genialny pomysł na biznes? Może jest to np. sklep internetowy z absolutnie doskonałymi, autorskimi produktami? A może coś całkowicie oryginalnego?

To świetnie. To, czy ostatecznie zamieni się on w sukces, zależy jednak nie tylko od Ciebie i Twojego zaangażowania. Ogromne znaczenie mają przede wszystkim konsumenci, a także Twoja konkurencja.

By dowiedzieć się jak najwięcej o tych dwóch i innych niezwykle ważnych aspektach z perspektywy prowadzenia biznesu, przeprowadza się właśnie badanie rynku. Na czym dokładnie ono polega? Jak je opracować i co musi zawierać? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.

Na czym polega i co powinna zawierać analiza rynku?

Nawet najlepszy pomysł na biznes może nie wypalić, jeśli nie odpowiada na realne potrzeby klientów lub napotyka na zbyt silną konkurencję. Badanie rynku to Twoja mapa, która pomoże Ci zrozumieć, gdzie i w jaki sposób najlepiej działać, aby zrealizować zakładane cele.

Analiza rynku to więc proces zbierania i analizowania informacji na temat:

• Potencjalnych klientów – kim są, czego potrzebują, jakie mają preferencje zakupowe?
• Konkurencji – co oferują inni gracze na rynku, jakie są ich mocne i słabe strony?
• Ogólnych warunków rynkowych – jakie są aktualne trendy, jakie zmiany zachodzą w danej branży?

Każda analiza rynku powinna zawierać następujące elementy:

• Segmentację klientów. Podziel potencjalnych klientów na grupy, np. według problemów, potrzeb, motywacji wieku, płci, dochodów czy zainteresowań.
• Analizę konkurencji. Przeanalizuj ofertę, ceny, mocne i słabe strony konkurencyjnych firm.
• Analizę trendów. Sprawdź, czy na rynku zaszły jakieś zmiany, na które powinieneś zareagować (np. rosnące zainteresowanie ekologicznymi produktami).
• Określenie popytu. Przeprowadź badania, aby zrozumieć, czy na Twój produkt jest zapotrzebowanie.

Te informacje pozwalają lepiej zrozumieć, jak działa rynek, na którym chcesz zaistnieć, i co musisz zrobić, by odnieść sukces.

Musisz mieć jednak na uwadze, że badanie rynku nie jest jednorazową czynnością. Aby Twój biznes się rozwijał, warto regularnie aktualizować dane, analizować nowe trendy i dostosowywać swoją strategię do zmieniających się warunków.

Główne cele badania rynku

Zanim zaczniesz analizować rynek i konkurencję, musisz określić, co dokładnie chcesz osiągnąć. Pomoże Ci to chociażby weryfikować skuteczność podejmowanych działań. 

Jakie cele możesz zrealizować dzięki takim badaniom?

1. Zrozumienie potrzeb klientów – Twój produkt czy usługa musi odpowiadać na realne problemy lub potrzeby. Dowiedz się, czego Twoi klienci szukają, jakie mają preferencje i co skłoniłoby ich do zakupu. Pomoże Ci w tym stworzenie buyer persony.
2. Identyfikacja grupy docelowej – Nie każdy jest Twoim klientem. Znalezienie odpowiedniej niszy, do której kierujesz swoją ofertę, to klucz do sukcesu. Badanie rynku pomoże Ci określić, kim są osoby najbardziej zainteresowane Twoim produktem.
3. Analiza konkurencji – Zrozumienie, co robią Twoi konkurenci, pomoże Ci znaleźć swoją przewagę. Może oferują coś, czego Ty jeszcze nie masz, ale Ty możesz zaoferować lepszą jakość, niższe ceny lub nawet ciekawszy sposób prowadzenia komunikacji, z którym Twoi klienci mogą się łatwiej utożsamiać.
4. Oszacowanie popytu – Czy rynek, na którym chcesz działać, nie jest już zbyt nasycony? Czy Twoja oferta rzeczywiście odpowiada na rosnące potrzeby? Badanie rynku pomoże Ci ocenić, czy istnieje wystarczające zapotrzebowanie na Twój produkt lub usługę.
5. Identyfikacja barier wejścia – Każdy rynek ma swoje specyficzne wyzwania. Przeprowadzając badanie, dowiesz się, jakie przeszkody mogą utrudnić Ci start – czy to ze względu na silną konkurencję, czy może ze względu na specyficzne wymagania prawne.

Metody analizy rynku

Wyróżniamy kilka metod badania rynku, które pozwalają na uzyskanie dokładnych danych. W zależności od branży i skali Twojego biznesu, możesz wybrać najbardziej odpowiednią dla siebie.

1. Badania ankietowe

Ankiety to doskonałe narzędzie do zbierania informacji od dużej grupy potencjalnych klientów. Możesz je przeprowadzać online, np. za pomocą platform jak Google Forms, Typeform, czy SurveyMonkey, lub offline, np. w formie wywiadów telefonicznych.

Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą Ci tworzyć skuteczne ankiety:

• Zadbaj o prostotę. Unikaj zbyt skomplikowanych sformułowań. Staraj się precyzyjnie wyrażać swoje myśli i używaj prostego języka. Odbiorcy chętniej odpowiadają na krótkie, zrozumiałe pytania.
• Stosuj pytania zamknięte. Choć pytania otwarte pozwalają uzyskać bardziej szczegółowe odpowiedzi, na pytania zamknięte po prostu szybciej się odpowiada. Im mniejszy wysiłek dla respondentów, tym lepiej.
• Oferuj nagrody. Zachęty, jak zniżki, kody rabatowe czy udział w konkursie, mogą zwiększyć liczbę osób, które zechcą wziąć udział w ankiecie.

2. Wywiady pogłębione

Jeśli zależy Ci na uzyskaniu szczegółowych informacji, wywiady pogłębione mogą okazać się doskonałym narzędziem. To nic innego jak indywidualne rozmowy, które możesz przeprowadzać ze swoimi obecnymi czy potencjalnymi klientami. Dzięki nim zyskasz wgląd w ich motywacje i potrzeby. Jak przeprowadzać takie wywiady?

• Przygotuj pytania otwarte, które umożliwiają swobodniejszą rozmowę i głębsze zrozumienie potrzeb klienta.
• Zadbaj o komfort rozmówcy. Klienci chętniej dzielą się swoimi opiniami, gdy czują się swobodnie. Warto więc zadbać o przyjazną atmosferę.
• Zapisuj lub nagrywaj rozmowy. Dzięki temu będziesz mógł później wrócić do szczegółowych odpowiedzi i lepiej przeanalizować zebrane dane. Oczywiście jeżeli decydujesz się na nagrywanie, informuj o tym swoich rozmówców.

3. Grupy fokusowe

Chodzi tu o spotkania małych grup potencjalnych klientów (najczęściej od 6 do 10 osób), którzy dyskutują na temat Twojego produktu, usługi lub rynku, na którym działasz.

Jak efektywnie zorganizować grupę fokusową?

• Wyznacz doświadczonego moderatora. Moderowanie takiej dyskusji wymaga umiejętności zachowania neutralności oraz zdolności do prowadzenia rozmowy w sposób, który pozwala wszystkim uczestnikom na swobodne wypowiedzi.
• Dobierz różnorodną grupę. Warto, aby uczestnicy grupy fokusowej różnili się wiekiem, doświadczeniem, a także sposobem korzystania z produktów z Twojej branży. Dzięki temu uzyskasz bardziej zróżnicowane opinie.
• Zadbaj o anonimowość. Uczestnicy powinni czuć się swobodnie, dlatego warto zagwarantować im pełną anonimowość.

4. Analiza danych wtórnych

To metoda, która polega na korzystaniu z dostępnych już danych, jak raporty rynkowe, statystyki branżowe, publikacje naukowe czy artykuły w mediach branżowych. To szybka i tania forma badania rynku.

Kilka wskazówek, które pomogą Ci ją wprowadzić w życie:

• Korzystaj z renomowanych źródeł. Wybieraj raporty i analizy opracowane przez wiarygodne instytucje badawcze lub firmy konsultingowe.
• Sprawdzaj aktualność danych. Trendy rynkowe zmieniają się dynamicznie, dlatego upewnij się, że dane, z których korzystasz, są aktualne.

5. Tajemniczy klient

To metoda, która pozwala Ci zbadać, jak Twoja konkurencja obsługuje klientów. Udając zwykłego konsumenta, możesz sprawdzić jakość obsługi, poziom zaangażowania pracowników czy sposób prezentacji produktów.

Oczywiście nie jest to metoda, z której możesz korzystać jedynie w tradycyjnym świecie. W przypadku sklepów internetowych jest to jeszcze łatwiejsze. 

Po prostu złóż zamówienie i zwróć uwagę na same produkty, ale też komunikację, szybkość wysyłki, dostępne metody płatności czy obsługę posprzedażową.

Jak przeprowadzić analizę rynku krok po kroku?

Proces badania rynku może przebiegać następująco:

• Określ cel biznesowy badania. Co dokładnie chcesz osiągnąć? Czy interesują Cię potrzeby klientów, analiza konkurencji, czy może ocena trendów rynkowych? Jasno określony cel pomoże Ci dobrać odpowiednie metody badawcze.
• Wybierz grupę docelową. Zastanów się, kim są Twoi idealni klienci. Wiek, płeć, miejsce zamieszkania, dochody – te dane pomogą Ci lepiej określić, do kogo skierujesz swoje badanie.
• Wybierz metodę badania . Zdecyduj, czy chcesz przeprowadzić ankietę, wywiady pogłębione, grupę fokusową, skorzystać z dostępnych danych wtórnych czy innych sposobów. A może najlepszym rozwiązaniem będzie połączenie kilku metod?
• Zbieraj dane. Skup się na zbieraniu jak największej ilości informacji. Pamiętaj, aby dane były reprezentatywne i pochodziły od rzeczywistych klientów lub potencjalnych, starannie wyselekcjonowanych odbiorców Twojej firmy, a nie przypadkowych osób.
• Analizuj wyniki. Gdy już zbierzesz dane, czas na ich analizę. Co z nich wynika? Czy Twoja oferta jest odpowiednio dopasowana do potrzeb klientów? Czy konkurencja oferuje coś, co powinieneś poprawić?
• Zastosuj wnioski w praktyce. Wyniki badania rynku powinny wpłynąć na Twoją strategię. Może to oznaczać wprowadzenie nowych funkcji w produkcie, dostosowanie cen lub zmianę kampanii marketingowej.

👉 Dowiedz się także, jak przeprowadzić analizę SWOT.

Dlaczego warto przeprowadzić badanie rynku?

Badanie rynku jest fundamentem każdego dobrze funkcjonującego biznesu. Oto kilka kluczowych korzyści, które wynikają z jego przeprowadzenia:

• Lepsze dopasowanie produktu do potrzeb klientów. Dzięki badaniom dowiesz się, jakie cechy produktu są kluczowe dla klientów.
• Unikanie kosztownych błędów. Inwestowanie w produkt, na który nie ma zapotrzebowania, może być kosztowne. Badanie rynku pomaga minimalizować to ryzyko.
• Przewaga nad konkurencją. Wiedza o tym, co oferuje konkurencja, pozwala Ci wyróżnić się i zdobyć przewagę.
• Skuteczny marketing. Znajomość rynku, grupy docelowej i konkurencji to podstawa każdej efektywnej strategii marketingowej.

Kiedy warto zrobić badanie rynku?

Analizę rynku warto przeprowadzić:

• Przed uruchomieniem biznesu, by ocenić jego potencjał i poznać uwarunkowania rynkowe, a także potrzeby klientów.
• Przy wprowadzaniu nowych produktów czy usług – aby ocenić ich szanse na sukces i w razie potrzeby wprowadzić niezbędne udoskonalenia.
• Jeżeli notujesz spadki sprzedaży, co pozwoli zidentyfikować Ci przyczyny niepowodzeń czy gorszych wyników.
• Przy ekspansji na nowe rynki – by zbadać tamtejsze uwarunkowania.
• Regularnie, by wyprzedzić nowe trendy i wyjść naprzeciw oczekiwaniom klientów.

Analiza rynku w e-commerce – na co zwrócić szczególną uwagę?

Analiza rynku w branży e-commerce obejmuje kilka aspektów, na które warto zwrócić szczególną uwagę. Oto one:

• Zachowania zakupowe online. Jeżeli prowadzisz już sprzedaż, zbadaj, jak Twoi klienci poruszają się po Twojej stronie, jakie produkty przeglądają najczęściej, w jakich momentach rezygnują z zakupów i zastanów się, jakie mają oczekiwania wobec e-sklepów.
• Ceny. W świecie e-commerce ceny zmieniają się błyskawicznie. Analizuj oferty konkurencji i reaguj na ich ruchy. Pamiętaj jednak, by nie starać się zdobywać klientów wyłącznie ceną. Dowiedz się więcej o polityce cenowej.
• Logistyka i obsługa klienta. Szybkość dostawy i łatwość zwrotów to kluczowe czynniki wpływające na decyzje zakupowe online. Zastanów się, jak możesz poprawić te elementy w swojej ofercie.
• Trendy technologiczne. Nowinki związane z oprogramowaniami e-commerce,  sztuczną inteligencją czy marketing automation mogą w ogromnym stopniu wpłynąć na sposób prowadzenia biznesu.
• Opinie klientów.  Analizuj opinie klientów na temat produktów i usług. Zwróć uwagę na często pojawiające się problemy lub pozytywne aspekty, które można wykorzystać jako przewagę konkurencyjną.

Ile kosztuje analiza rynku?

Koszt analizy rynku zależy od jej skali i metod, które zdecydujesz się wykorzystać. W przypadku małych firm analiza możesz samodzielnie przeprowadzić  za pomocą darmowych narzędzi (jak np. kwestionariusze czy ankiety online). Koszty mogą wtedy wynosić od kilkuset złotych do kilku tysięcy, w zależności od tego, czy zdecydujesz się na pomoc profesjonalistów.

W przypadku większych firm, które potrzebują szczegółowych danych, np. z wywiadów pogłębionych czy grup fokusowych, koszty mogą sięgnąć od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Podsumowanie

Analiza rynku to coś, na czym zdecydowanie skorzysta każdy biznes. Nie ma dosłownie żadnego powodu, dla którego miałbyś się w ogóle zastanawiać, czy warto ją przeprowadzać.

To skuteczny sposób, który pozwoli Ci zarabiać więcej.

👉 A może nie prowadzisz jeszcze biznesu? W takim razie, przekonaj się, jak łatwe może być uruchomienie sprzedaży online. Wszystkie funkcje platformy e-commerce Sky-Shop możesz testować bezpłatnie przez 14 dni. Zacznij już teraz!